Trong những năm gần đây, nhu cầu vận chuyển qua cảng biển Việt Nam tăng trung bình 30%/năm và dự báo sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới, bởi Việt Nam đang phải đối mặt với việc thiếu năng lực cảng biển, nhất là khu vực TP.HCM.

Hút vốn đầu tư xây dựng cảng biển Tình trạng quá tải ở hầu hết cảng biển lớn, thiếu trầm trọng các cảng biển, bến cảng đầu mối với quy mô lớn, hiện đại đã đưa công tác xây dựng cơ sở hạ tầng cảng biển trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nhiều dự án, kế hoạch đã được hoạch định song vấn đề tối quan trọng là vốn lại vẫn rất nan giải.

Năm nào cũng đặt lên bàn nghị sự Diễn đàn DN trước CG, nhưng vấn đề cảng biển vẫn là điểm nóng tại Diễn đàn DN 2007, khiến các DN trong và ngoài nước "sốt ruột", muốn chung tay góp sức đẩy nhanh tốc độ.

Do điều kiện địa lý, tự nhiên và một số yếu tố khách quan khác, những năm gần đây, hơn 90% lượng hàng hoá xuất nhập khẩu (XNK) của nước ta đã được vận chuyển bằng đường biển. Với việc chính thức gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), chắc chắn sự giao lưu, trao đổi hàng hoá giữa nước ta và các quốc gia khác trên thế giới sẽ tăng lên rất nhiều so với hiện tại. Điều đó đang đặt ra nhiều vấn đề trong việc nâng cấp, phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam để đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế

Hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế đang trở thành một hạn chế lớn của Việt Nam. Nguồn vốn đầu tư trong nước tăng lên, luồng vốn nước ngoài vào mạnh nhưng Việt Nam đang đối mặt với việc thiếu năng lượng điện, đường bộ xuống cấp và không đủ đáp ứng và đặc biệt cảng biển quá thiếu khiến hàng hóa đang có nguy cơ tắc đầu ra.

Cảng biển là kết cấu hạ tầng quan trọng của kinh tế hàng hải, góp phần quyết định cho sự phát triển và tốc độ tăng trưởng kinh tế biển của một quốc gia. Tình trạng cảng biển của Việt Nam hiện nay nói “đủ” cũng được, nói “thiếu” cũng dễ nghe, nói “thừa” cũng không sai.Quy hoạch tổng thể cảng biển Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến 2020 được lập và phê duyệt hơn 8 năm qua (1999). Gần đây, Bộ GTVT đã chấp thuận cho quy hoạch mới và điều chỉnh quy hoạch hiện hữu đến năm 2020, định hướng đến 2030

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong lần dự Hội nghị triển khai công tác năm 2007 của Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam đã phải thốt lên rằng: “Tôi rất sốt ruột vì cảng biển Việt Nam”.Trước đó, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng trong lần đến chúc Tết Đinh Hợi năm 2007 tại cơ quan Bộ Giao thông vận tải đã thẳng thắn nhận xét: “Chúng ta có quá nhiều cảng nhưng chưa có một cảng nào ra hồn. Yếu kém nhất trong quản lý nhà nước về giao thông bắt đầu từ tầm nhìn, từ yếu kém về quy hoạch”.